Jak obliczyć wskaźnik rotacji zapasów w magazynie?

Wskaźnik rotacji zapasów to jedno z istotnych narzędzi pozwalających ocenić efektywność zarządzania gospodarką magazynową i płynnością towarową firmy. W przypadku przedsiębiorstw handlowych i produkcyjnych jest to parametr, który bezpośrednio pokazuje, jak szybko zapasy przechodzą przez magazyn i jak często następuje ich odnowienie w określonym czasie. Pytanie, jak obliczyć wskaźnik rotacji zapasów, jest więc nie tylko teoretyczne, ale również praktyczne, pozwala bowiem zoptymalizować koszty przechowywania, kontrolować płynność finansową oraz zapobiegać zamrożeniu środków w nadmiarowych zapasach. 

W poniższym artykule wyjaśnimy, czym jest rotacja zapasów, dlaczego ma tak duże znaczenie dla każdej firmy oraz jak obliczyć ją krok po kroku. Przyjrzymy się również, co oznaczają poszczególne wyniki i jak wdrożyć strategię, która poprawi efektywność Twojego magazynu. 

Co to jest rotacja zapasów i dlaczego ma znaczenie?

Rotacja zapasów to punkt wyjścia do właściwego zarządzania gospodarką magazynową. Należy ją rozumieć jako częstotliwość, z jaką zapasy są zużywane lub sprzedawane w określonym czasie. Wysoki wskaźnik rotacji zapasów świadczy o sprawnym przepływie towarów i mniejszym ryzyku ich zalegania w magazynie, podczas gdy niski sygnalizuje nadmierne zapasy, które mogą prowadzić do strat finansowych.

Co to jest zapas rotacyjny w tym kontekście? To ta część zapasu, która regularnie „pracuje” – czyli jest sprzedawana albo zużywana i na bieżąco uzupełniana. Zapas rotacyjny różni się od zapasu zabezpieczającego (trzymanego na wypadek opóźnień w dostawach) czy sezonowego (gromadzonego przed okresem zwiększonego popytu, np. świętami). Innymi słowy, zapas rotacyjny to ta „ruchoma” część magazynu, która stale wchodzi w obieg i generuje sprzedaż.

O czym informuje wskaźnik rotacji zapasów?

Przede wszystkim o tym, czy firma właściwie dostosowuje wielkość zamówień do popytu, minimalizuje koszty magazynowania i ogranicza ryzyko tego, że towary stracą na wartości. Rotacja zapasów w dniach pozwala przedsiębiorcom dokładnie określić średni czas przebywania towaru w magazynie, natomiast wskaźnik rotacji zapasów w razach wskazuje, ile cykli sprzedaży i uzupełniania zapasów firma przeprowadza w danym okresie. 

Doradztwo i optymalizacja procesów logistycznych i magazynowych pomaga firmom uzyskać równowagę pomiędzy dostępnością produktów a kosztami ich utrzymania.

Na czym polega metoda rotacji?

Metoda rotacji polega na systematycznym monitorowaniu wskaźników, porównywaniu ich z wcześniejszymi okresami oraz analizie trendów w odniesieniu do specyfiki działalności. Pozwala to na wprowadzanie korekt w polityce zakupowej, optymalizację kosztów magazynowania i efektywniejsze zarządzanie zamrożonym kapitałem.

Jaki jest wzór na rotację zapasów?

Aby zrozumieć, jak się liczy rotację zapasów, istotne jest poznanie podstawowego wskaźnika rotacji zapasów i jego wzoru. Doradztwo i optymalizacja procesów logistycznych i magazynowych

• Najczęściej stosuje się formułę: koszt sprzedanych towarów w danym okresie dzielony przez średni stan zapasów w tym samym czasie. Otrzymany wynik pokazuje wskaźnik rotacji zapasów w razach, czyli liczbę cykli odnawiania zapasów w określonym okresie – najczęściej w ciągu roku.
• Warto również wiedzieć, jak obliczyć wskaźnik rotacji zapasów w dniach. W tym przypadku wzór wygląda następująco: liczba dni w analizowanym okresie (np. 365 w roku) podzielona przez wskaźnik rotacji zapasów w razach. Wynik daje średnią liczbę dni, przez które zapasy przebywają w magazynie.

Sprawdź również: Co to jest magazyn buforowy i jaką pełni funkcję?

Rotacja zapasów w dniach i w razach – interpretacja wyników

Sam wskaźnik rotacji zapasów nie wystarczy – równie istotna jest jego interpretacja.

• Rotacja zapasów w dniach pokazuje, jak długo towary przeciętnie pozostają w magazynie. Jeśli wskaźnik jest zbyt wysoki, oznacza to, że produkty zalegają, co generuje koszty przechowywania i zwiększa ryzyko ich przeterminowania.
• Niski wskaźnik rotacji zapasów w dniach wskazuje na szybki przepływ towarów, co może być pozytywne, ale wymaga kontroli, aby nie doprowadzić do braków magazynowych.
• Wskaźnik rotacji zapasów w razach jest bardziej abstrakcyjny, z uwagi na to, że pokazuje liczbę cykli w danym czasie – np. jeśli wynik to 10, oznacza to, że w ciągu roku zapasy były odnawiane dziesięciokrotnie.

Jak obliczyć wskaźnik rotacji zapasów i jak go wykorzystać?

Odpowiedź na pytanie, jak obliczyć wskaźnik rotacji zapasów, sprowadza się do wykorzystania wzorów i dostępnych danych finansowych. Najważniejsze jest jednak nie samo wyliczenie, ale umiejętność wdrożenia wniosków.

Rotacja zapasów w dniach pozwala przewidywać potrzeby zakupowe, planować dostawy i kontrolować koszty, a wskaźnik rotacji zapasów w razach daje ogólną informację o intensywności przepływu towarów. Dlatego tak istotne jest korzystanie ze wsparcia – specjaliści pomagają w obliczeniach, a także w opracowaniu systemów kontroli i wdrażaniu działań usprawniających przepływ towarów w magazynie.

Wiele ciekawych informacji można znaleźć również w artykule: Cross-docking w magazynie. Na czym polega i kiedy warto go wdrożyć?

Chcesz usprawnić procesy w swojej firmie? Zoptymalizuj pracę magazynu dzięki innowacyjnym rozwiązaniom! Skontaktuj się z OMV Polska – chętnie odpowiemy na Twoje pytania i zapewnimy profesjonalne wsparcie.