Metoda ABC w logistyce – wszystko, co musisz wiedzieć

W świecie nowoczesnych procesów logistycznych jednym z najważniejszych elementów zarządzania zapasami jest metoda ABC. To proste, ale niezwykle skuteczne narzędzie analizy asortymentu, pozwala firmom zwiększyć efektywność operacyjną, lepiej zarządzać przestrzenią magazynową oraz podejmować bardziej trafne decyzje zakupowe. Dobrze wdrożona klasyfikacja ABC umożliwia skoncentrowanie się na tych produktach, które mają największy wpływ na wynik finansowy przedsiębiorstwa. W niniejszym artykule wyjaśniamy, czym jest metoda ABC w logistyce, jak ją zastosować i jakie korzyści można z niej uzyskać w praktyce.

Na czym polega metoda ABC w logistyce?

Metoda ABC w logistyce opiera się na zasadzie Pareto, według której około 20% pozycji magazynowych odpowiada za 80% całkowitej wartości zapasów. W praktyce oznacza to podział towarów na trzy podstawowe grupy – A, B i C – w zależności od ich znaczenia z punktu widzenia wartości lub częstotliwości obrotu. Grupa A obejmuje kluczowe produkty, które generują największy obrót lub wartość sprzedaży. Grupa B to artykuły średniego znaczenia, a grupa C – towary najmniej istotne, często zalegające w magazynie.

Wdrożenie tej klasyfikacji pozwala zoptymalizować rozmieszczenie produktów w magazynie, lepiej planować zakupy i efektywniej kontrolować zapasy. Co z kolei sprawia, że doradztwo i optymalizacja procesów logistycznych i magazynowych stają się bardziej precyzyjne, a decyzje operacyjne – trafniejsze i oparte na realnych danych.

Jakie są grupy ABC i jakie mają znaczenie?

Co znaczy kategoria A, B, i C? Klasyfikacja wygląda następująco:

• Grupa A – 10–20% produktów, które odpowiadają za 70–80% wartości sprzedaży. To towary o największym znaczeniu biznesowym, wymagające szczególnej kontroli, częstszych zamówień i precyzyjnego zarządzania.
• Grupa B – 30% asortymentu, który odpowiada za około 15–25% wartości. To produkty o umiarkowanym znaczeniu, które wymagają zrównoważonego podejścia.
• Grupa C – 50% towarów, które generują tylko 5–10% wartości sprzedaży. Są to często produkty zalegające, które mogą generować koszty magazynowe bez proporcjonalnych zysków.

Sprawdź również: Jakie są zasady prowadzenia gospodarki magazynowej?

Zastosowanie metody ABC w magazynie

ABC w magazynie to przede wszystkim praktyczne podejście do organizacji. Na przykład – produkty z grupy A powinny być przechowywane w najbardziej dostępnych lokalizacjach, blisko strefy kompletacji, aby zminimalizować czas obsługi. Z kolei towary z grupy C mogą znaleźć się na wyższych regałach lub w mniej dostępnych miejscach, ponieważ są rzadko pobierane.

Metoda ABC a logistyka, to zależność, którą warto wziąć pod uwagę z racji wielu potencjalnych korzyści. Klasyfikacja umożliwia bowiem lepsze wykorzystanie zasobów ludzkich i przestrzeni, a także redukcję kosztów operacyjnych. W wielu firmach klasyfikacja ABC łączona jest z systemami ERP lub WMS, co pozwala automatyzować aktualizację danych o przepływach towarów. To znacząco zwiększa efektywność operacyjną magazynu i skraca czas realizacji zamówień.

Warto zaznaczyć, że ABC jako logistyka to nie tylko analiza ilościowa – w praktyce uwzględnia się także sezonowość, marżowość czy kluczowe znaczenie strategiczne danego produktu dla firmy. Z tego względu analiza ABC bywa również podstawą dla planowania zakupów, promocji oraz polityki cenowej.

Metoda ABC – przykład

Metoda ABC najlepiej znajdzie wyjaśnienie na przykładzie konkretnego zastosowania tej klasyfikacji w praktyce. Posłużmy się więc przykładem – w hurtowni motoryzacyjnej oleje silnikowe stanowią tylko 15% wszystkich pozycji magazynowych, ale generują ponad 70% przychodów. 

Zgodnie z metodą ABC powinny zostać zaklasyfikowane do grupy A i znajdować się blisko punktu wysyłek. Z kolei gaśnice samochodowe, które są rzadko zamawiane, trafią do grupy C. Taki podział pozwala nie tylko lepiej zarządzać magazynem, ale też zwiększyć szybkość kompletacji i ograniczyć straty wynikające z nadmiernego składowania.

Różnice między metodą ABC a XYZ

Czym się różni metoda ABC od XYZ? Choć obie metody służą do klasyfikacji zapasów, ich założenia są inne. Metoda ABC klasyfikuje towary ze względu na ich wartość obrotu lub udział w sprzedaży, podczas gdy metoda XYZ analizuje regularność i przewidywalność zużycia produktów.

Oznacza to, że produkt o wysokiej wartości może być zaklasyfikowany do grupy A w ABC, ale jednocześnie trafić do kategorii Z w XYZ, jeśli jego zużycie jest nieregularne. Połączenie obu podejść pozwala firmom jeszcze skuteczniej planować zamówienia, minimalizować ryzyko braków lub nadwyżek oraz dostosowywać strategię magazynowania do rzeczywistych potrzeb operacyjnych.

Wiele ciekawych informacji znajdziesz również w artykule: WMS w magazynie – jak działa, co to jest i kiedy warto go wdrożyć?

Zestawienie obu podejść, czyli: metody ABC i klasyfikacji XYZ – daje pełniejszy obraz kondycji zapasów i umożliwia precyzyjne zarządzanie ryzykiem oraz kosztami w logistyce. W efekcie firmy mogą lepiej dostosować strategię zaopatrzenia i przechowywania do realiów rynkowych. Poszukujesz innowacyjnych rozwiązań, które zoptymalizują pracę Twojego magazynu? Zapoznaj się z ofertą OMV Polska!